..::دکتر امیر هوشنگ باقری::..

  یکی از مسائل مطرح شده در این زمینه ایجاد ارتباط بین فردی قوی بین درمانگر و سوژه است. پدیده هیپنوتیزم که با هدایت درمانگر و همکاری سوژه اتفاق می افتد می تواند باعث ایجاد ترانس فرانس شده و رابطه ای عاطفی ایجاد کند. ولی این نوع ترانس فرانس می تواند در هر نوع متد درمانی از جمله بین پزشک ، دنداپزشک یا روانشناس با مراجعین ایشان اتفاق بیوفتد و این مسئله ای نیست که مختص به درمان با هیپنوتیزم باشد. برای پیشگیری از این مسئله درمانگر باید با دقت و ظرافت رابطه خود با سوژه را تحت کنترل داشته و هیپنوتیزم را در حضور شخص ثالث که می تواند همراه بیمار یا منشی مطب باشد انجام دهد. عوارض فیزیکی عنوان شده در درمان با هیپنوز به سردرد، گیجی و خوابالودگی بعد از هیپنوز محدود می شود. لازم به ذکر است که این عوارض معمولا" ناشی از کم تجربگی درمانگر و عدم تسلط کافی او بر تکنیکهای هیپنوتیزمی بوده و به راحتی رفع می شود. یکی از قابلیت های مهم هیپنوتیزم کننترل دردهاست و بسیاری مایلند به جای استفاده از مسکن ها از این روش برای درمان استفاده کنند. تنها خطر احتمالی استفاده از هیپنوز در کنترل درد آن است که درمانگر و مراجع بدون ریشه یابی علت درد، اقدام به از بین بردن درد کرده و نیاز مراجع برای درمانهای پزشکی را نادیده بگیرند و درمان بیماری را به تاخیر بیاندازند. به همین علت نباید از هیپنوتیزم برای کنترل دردهای ناشناخته استفاده کرد. مورد دیگری که اخیرا" مورد توجه قرار گرفته خطر ثبت خاطرات غیر واقعی در حافظه مراجع است. حین درمان با هیپنوتیزم شخص ممکن است در زمان به عقب برده شود تا خاطرات کودکی خود را دوره کرده و موردی را که باعث آسیب روانی او شده پیدا کند. پرسیدن سوالات جهت دار ممکن است باعث جهت گیری ذهن مراجع شده و خاطراتی را بسازد که واقعیت نداشته باشند ( باید توجه داشت این اتفاق در حالت خارج از هیپنوز نیز امکان پذیر است). به همین علت درمانگر باید حین هیپنوز تنها از سوالات باز استفاده کرده و اجازه دهد مراجع هر چه را به خاطر می آورد بازگو کند. درماگر و سوژه هر دو باید آگاه باشند که خاطرات به یاد آمده در هیپنوتیزم تنها در صورتی سندیت خواهند داشت که منبع دیگری درستی آنها را تایید کند. یکی ازاصلیترین مسائل مرتبط با این مبحث، سوءاستفاده افراد بی صلاحیت از هیپنوتیزم برای نمایش و یا درمان است. مسلما" ایجاد تحولات شدید و سریع عاطفی مانند گریاندن و خنداندن می تواند فشارهای عصبی برای سوژه ایجاد کند. همچنین ایجاد کاتالپسی ناگهانی (انقباض و سفت شدن عضو یا تمامی بدن) و تحمیل فشارهای جسمی حین کاتالپسی می تواند باعث بروز آسیب جسمی در افراد شود. باید به خاطر داشت که اگر چه شخص در هیپنوز قادر به انجام این حرکات نمایشی است ولی این بدان معنی نیست که امکان آسیب رسیدن به اعضا و جواح وی وجود ندارد. بعلاوه، فردی که در زمینه درمان بیماریهای روانی صلاحیت نداشته باشد نباید هیپنوز را در راستای درمان به کار برد، چه بسا سوژه حین هیپنوتیزم دچار هیجان شده و عدم تسلط هیپنوتیزور به امر درمان باعث ترس یا ناراحتی های دیگر در سوژه شود. با نگاهی کوتاه به مسائل عنوان شده می توان نتیجه گرفت که اگر درمانگر فردی صلاحیت دار و دارای تجربه کافی باشد درمان با هیپنوتیزم هیچ خطری نداشته و در بسیاری از موارد درمان را تسهیل و تسریع می کند.