..::دکتر امیر هوشنگ باقری::..

به‌طور مثال با درمان معتادان از طريق متادون براساس پروتکل‌ وزارت بهداشت تا ۷۰ درصد انتظار بهبودي بيماران را داشتيم، اما براي معتادان به شيشه درمان خاصي وجود ندارد. حتي روان‌درماني ماتريس که انتظار مي‌رود تا ۶۰ درصد موفقيت‌آميز باشد، شايد بتوان گفت براي مصرف‌کنندگان شيشه ۲۰ درصد نتيجه‌بخش بوده است. اگر علايم روان‌پريشي در اين بيماران نيز مشاهده شود، درصد شکست روش‌هاي درماني در مورد معتادان به شيشه بالاست. يکي ديگر از دلايلي که درمان معتادان را با اختلال مواجه کرده افزايش تعداد کلينيک‌هاي ترک اعتياد و ايجاد رقابت بين آنهاست. براساس پروتکل‌هاي درماني وزارت بهداشت، ‌داروهاي ترک اعتياد بايد روزانه به معتادان داده شود، اما کلينيک‌ها براي اينکه مشتريان خود را از دست ندهند، داروها را ماهيانه در اختيار آنها قرار مي‌دهند و با اين کار هم تعداد متقاضيان زياد مي‌شود و سود بيشتري عايدشان خواهد شد و هم بيماران مي‌توانند داروها رادر بازار سياه بفروشند. درحقيقت درصد قابل‌توجهي از داروي متادون با قيمت بالايي در کلينيک‌هاي ترک‌اعتياد به فروش مي‌رسد و برخي از کلينيک‌ها با پرونده‌سازي به طور مثال تعداد بيماران تحت پوشش خود را ۴۰۰ نفر اعلام مي‌کنند، در حالي که عملا به ۱۰۰ بيمار خدمات ارائه مي‌دهند. همچنين با افزايش تعداد کلينيک‌هاي ترک‌اعتياد، نظارت و بازرسي بر عملکرد آنها سخت‌تر شده است. امسال با تصويب قانون جديد، فرانشيز پرداختي توسط معتادان در کلينيک‌هاي ترک اعتياد کاهش يافته و از ماهيانه ۹۰ هزار تومان به ۷۲ هزار تومان رسيده، البته همين اقدام مي‌تواند بسياري از کلينيک‌ها را به سمت فروش دارو سوق دهد تا بتوانند از پس هزينه‌هاي خود بربيايند.مساله مهمي که در درمان اعتياد بايد به آن توجه داشت، افزايش تعداد مصرف‌کنندگان شيشه است. در چند سال اخير قيمت شيشه از گرمي ۱۰۰ هزار تومان به زير ۱۰ و ۷ هزار تومان رسيده و تبليغات زيادي مبني بر اعتياد‌آور نبودن اين ماده خطرناک انجام شده است. اوايل ورود شيشه به بازار مواد مخدر، توليد آن در کشور انکار ‌شد ولي در حال حاضر همه مي‌دانيم اين ماده مخدر صنعتي با امکانات کم در خانه‌ها با گرمي زير ۱۰۰۰ تومان هزينه ساخته مي‌شود. اخيرا قانوني مصوب شده که براساس آن، شيشه نيز همانند ساير مواد مخدر در نظر گرفته شده، خريد و فروش آن جرم است و مجازات سنگيني به دنبال دارد، اما به نظر مي‌رسد اين قانون هنوز کارايي لازم را نداشته، چون توليد و مصرف شيشه رو به رشد است.همان‌طور که مي‌دانيد شيشه ماده محرک خطرناکي است که عواقب گسترده اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي را در پي دارد. قبلا تبعات موادمخدر سنتي متوجه خود فرد بود ولي هم‌اکنون منشأ بسياري از جرم و جنايات و حتي تصادفات رانندگي و بيماري‌هاي رواني غيرقابل درمان، اعتياد به شيشه است. علاوه بر اين هنوز داروي خاصي مانند متادون براي درمان شيشه کشف نشده و حتي روان‌درماني نيز براي اين بيماران نتيجه‌بخش نبوده است. شايد يکي از راهکارها اين باشد که وزارت بهداشت افراد خاصي را براي درمان معتادان به شيشه تربيت کند.از سوي ديگر مسوولان بايد تمهيداتي بينديشند تا اين مواد خطرناک از جامعه پاک شود، چون زماني که شيشه با قيمت کم و به وفور در جامعه باشد و بسياري از افراد خواسته يا ناخواسته به دام آن بيفتند، با صرف هزينه‌هاي هنگفت مادي و معنوي باز هم درمان سخت خواهد بود. مشکل ديگري که در درمان معتادان وجود دارد، درمان سرپايي معتادان است. درحقيقت برخي از معتادان نيازمند بستري هستند، اما تبليغاتي که براي درمان سرپايي قوت گرفت معتادان را به سمت کمپ‌هاي ترک اعتياد سوق داد. بسياري از معتادان نيز که توانايي پرداخت هزينه کلينيک‌ها را ندارند و از درمان مستأصل شده‌اند به کمپ‌ها روي مي‌آورند، کمپ‌هايي که نه‌تنها پايه علمي ندارند بلکه توسط افرادي اداره مي‌شوند که برخي از آنها صلاحيت علمي و اخلاقي براي درمان معتادان را ندارند. در برخي از اين مراکز بيماران صدمات جبران‌ناپذير جسماني و رواني زيادي ديدند و بعد از ترک موقت مواد با روش‌هاي غيرعلمي و غيرانساني مجددا به سمت موادمخدر يا محرک بازگشتند. با اين اوصاف يکي ديگر از اقداماتي که در درمان اعتياد به چشم مي‌آيد، جمع‌آوري برخي از اين کمپ‌هاست.منبع: هفته نامه سلامت