..::دکتر امیر هوشنگ باقری::..

دکتر امیرهوشنگ باقری، روان‌پزشک در گفت‌وگو با شفقنا(پایگاه بین‌المللی همکاری‌های خبری شیعه)؛ با اشاره به اینکه ۳ عامل؛ شخص مستعد، محیط مناسب و ماده اعتیادآور در ابتلا به بیماری اعتیاد موثرند و در صورت وجودنداشتن هر یک از این عوامل، احتمال ابتلا به اعتیاد بسیار کاهش می‌یابد، گفت: شخص مستعد، فردی است که زمینه بیولوژیک (زیست‌شناختی) یا روان‌شناختی یا هر ۲ زمینه لازم را برای اعتیاد داشته باشد که عامل ژنتیک، مهم‌ترین جزء از عوامل بیولوژیک (زیست‌شناختی) است و عوامل روان‌شناختی که در ابتلا به اعتیاد دخیل هستند، معمولا به دوران کودکی فرد باز می‌گردند.این روان‌پزشک با اشاره به اینکه زیربنای باور غلط «من معتاد نمی‌شوم» غرور بی‌مورد فرد است، گفت: گاهی فردی مصرف مواد را برای دوره کوتاهی شروع می‌کند و هنگامی که تصمیم به ترک می‌گیرد، متوجه می‌شود که به‌راحتی می‌تواند مواد را ترک کند. این ترک راحت باعث می‌شود این باور غلط در او تقویت شود که با دیگران تفاوت دارد و با این تصور که هر وقت بخواهد می‌تواند مواد را کنار بگذارد، دوباره به مصرف مواد روی می‌آورد.«شیشه» نسبت به انواع دیگر مخدرها اعتیادآورتر استاو در ادامه گفت‌وگو با اشاره به باور اشتباه دیگر مصرف‌کنندگان موادمخدر که شیشه مخدر نیست و کسی با مصرف آن معتاد نمی‌شود، خاطرنشان کرد: متاسفانه این دیدگاه افراد نقش موثری در جذب شدن آنها به سمت مصرف شیشه دارد. درحالی که واقعیت این است «شیشه» مخدر و نسبت به انواع دیگر مخدرها اعتیادآورتر است. از دیگر باورهای غلط در تمایل به مصرف موادمحرک و مخدر این است که فرد با تصور اینکه چون «یک بار به دنیا آمده‌، باید از زندگی لذت ببرد» خواهان تجربه است و براساس این باور، می‌خواهد همه چیزهای لذت‌بخش را تجربه کند که یکی از لذت‌بخش‌ترین تجربه‌ها برای او، مصرف موادمخدر است. اما لذت از زندگی که نباید به قیمت ذلت تمام شود.ماده‌ای که باید درد انسان‌ها را کاهش می‌داد، حالا خود به دردی جانفرسا تبدیل شدهباقری با اشاره به اینکه تریاک، ماده مخدر گیاهی بوده که در گذشته کاربرد زیادی در طب سنتی داشته و هنوز هم عصاره آن مورفین یکی از داروهای پرکاربرد، موثر و کمک‌کننده در پزشکی نوین است، گفت: تریاک درد بسیاری از بیماران دردمند را کاهش می‌داد ولی در حال حاضر دیگر کاربردی در طب ندارد و بیشترین مورد استعمال آن به عنوان یک ماده مخدر و لذتبخش است. شاید شما هم بارها شنیده‌اید که برخی می‌گویند «اگر می‌خواهید از ابتلا به سکته مغزی و قلبی پیشگیری کنید یا قندخون و فشارخونتان را کاهش دهید، تریاک دوای دردتان است.» با دادن چنین خواصی به موادمخدر، افراد تمایل پیدا می‌کنند برای پیشگیری از ابتلا به بیماری،‌ موادمخدر مصرف کنند اگرچه با مصرف تریاک قند و فشارخون در ابتدا تا حدی کاهش می‌یابد، اما فرد مصرف‌کننده باید بداند که به زودی آثار ظاهرا مفید آن از بین خواهد رفت و بعد از حداکثر چند ماه، فرد مجبور خواهد شد علاوه بر مصرف تریاک، تاوان غفلت از بیماری و مصرف نکردن داروهایش را بدهد. ماده‌ای که باید درد انسان‌ها را کاهش می‌داد، حالا خود به دردی جانفرسا تبدیل شده است.او افزود: با اطمینان می‌توان گفت که تریاک در پیشگیری از سکته‌های قلبی و مغزی نقش موثری ندارد و عارضه مهم آن، تشخیص دیرهنگام برخی بیماری‌هاست. مصرف تریاک فقط باعث کاهش درد می‌شود و فرد با تصور اینکه بیماری‌اش درمان شده، به پزشک مراجعه نمی‌کند و چه بسا جان خود را از دست بدهد. البته در فردی که سکته کرده است، کاهش درد با مورفین که از تریاک به دست می‌آید، فشار بر قلب را کم می‌کند و مانع تخریب بیشتر عضله قلب می‌شود. مارادونا، چهره معروف و شناخته‌شده فوتبال در جهان،‌ اگرچه با مصرف کوکائین به دلیل افزایش ریسک‌پذیری، تمرکز و توان بدنی گام‌های موثری برای رسیدن به موفقیت برداشت اما بعدها به همین دلیل، همه اعتبار خود را از دست داد.شخصیت‌های «خودشیفته» تمایل بیشتری به مصرف ماده مخدر کوکائین دارندآمار نشان می‌دهد اعتیاد در تحصیلات پایین شایع‌تر استدر ادامه این متخصص اعصاب و روان گفت: دیدگاه رایج دیگر میان افراد تحصیل‌کرده، این است که هر کسی تحصیلات بالا و قدرت درک بالاتری دارد، مواد مصرف می‌کند و کسی که تمایلی به مصرف مواد ندارد، متوجه برخی از مسایل نیست و قدرت فهمش کمتر است. اما آمار نشان می‌دهد اعتیاد در تحصیلات پایین شایع‌تر است. از دیگر دلایل مصرف موادمحرکی مانند کوکائین، افزایش فعالیت فرد مصرف‌کننده، ایجاد انگیزه و افزایش اعتمادبه‌نفس است. معمولا شخصیت‌هایی به «خودشیفتگی» دچار هستند، تمایل بیشتری به مصرف ماده مخدر کوکائین دارند زیرا صفت مشخصه آنها یعنی «خودشیفتگی» با مصرف آن بیشتر بروز می‌کند و باعث افزایش کاذب اعتمادبه‌نفس در آنها می‌شود. برخی از افراد می‌گویند برای به دست آوردن درآمد بالا یا رسیدن به هدفی که در نظر دارند، به مصرف کوکائین روی ‌آورده‌اند و قصدشان این بود که بعد از رسیدن به خواسته خود، مثلا پس از 6 ماه، آن را ترک ‌کنند اما نتوانسته‌اند. رسیدن به اهداف به قیمت عوارض مغزی، تشنج، بروز سکته‌های مغزی و بالارفتن فشارخون یا توهمات شنوایی و بینایی می‌ارزد؟ معمولا آنچه با مصرف موادمخدر به دست می‌آید، گذراست و تنها چیزی که باقی می‌ماند، اعتیاد است.افراد بااراده هم معتاد می‌شونددکتر امیرهوشنگ باقری با بیان اینکه نیازی نیست هر چیز را فرد تجربه کند، گفت: خیلی از نوجوانان فکر می‌کنند باید هر چیزی را خود تجربه کنند اما این تفکر اشتباه است و باید جوانان از تجربه دیگران در بعضی موارد استفاده کنند و نیازی نیست که هر چیز را خود فرد تجربه کند.برای موفقیت در ترک موادمخدر، بیش از اراده و غیرت، عقل و قدرت درک بیمار موثر استاو با گفتن این جمله که حتما شما هم شنیده‌اید که می‌گویند "اگر فرد معتاد بخواهد مصرف مواد را ترک کند، باید اراده و غیرت داشته باشد" ادامه داد: معتادشدن و حتی موفقیت در درمان نیز به اراده و غیرت نیاز ندارد. برای موفقیت در ترک موادمخدر، بیش از اراده و غیرت، عقل و قدرت درک بیمار موثر است. در این مواقع، تنها توقعی که پزشک بیمار دارد این است که دوره درمان را کامل کند، با پزشک همکای کافی داشته باشد، عودبیماری را مرحله‌ای طبیعی از درمان در نظر بگیرد و از ادامه درمان منصرف نشود.فرد معتاد معمولا مصرف مواد و به‌خصوص اعتیاد را انکار می‌کند. به همین دلیل خودش آخرین نفری است که متوجه وخامت وضعیت خود می‌شود. درواقع مکانیسم‌های دفاعی «فرافکنی» و «انکار» فرد به قدری قدرتمند هستند که باعث می‌شوند شخص معتاد، مصرف مواد را در از دست دادن شغل، اعتبار و از دست دادن همسر و دیگر مشکلات زندگی‌ مقصر نداند.والدین هرگز نباید با مشاهده یکی از علایم اعتیاد به فرزندشان برچسب معتاد بزننداین روان‌پزشک با بیان اینکه والدین باید ابتدا از اعتیاد فرد مطمئن شوند و در صورت اطمینان، در اولین فرصت از متخصصان درمان اعتیاد، مشاوره و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنند، گفت: اگر پزشک درمانگر اعتیاد قانع شد که احتمال مصرف مواد در شخص وجود دارد، لازم است گفت‌وگوی حضوری با وی انجام دهد تا در این مورد مطمئن شود. در صورت اطمینان از مصرف، اولین اقدام، حمایت عاطفی لازم از خانواده بیمار است زیرا اطلاع از اعتیاد نزدیکان، به میزان آگاهی از ابتلای یکی از افراد خانواده به سرطان باعث شوک و فشار روانی می‌شود بنابراین لازم است که خانواده نیز مورد حمایت و همدلی قرار گیرد. اقدام بعدی، آموزش خانواده در مورد اعتیاد، نحوه ایجاد انگیزش در فرد برای مراجعه به مرکزدرمانی، ادامه درمان و آموزش درمورد نحوه ارتباط خانواده با فرد بیمار و... است. والدین هرگز نباید با مشاهده یکی از علایم به فرزندشان برچسب اعتیاد بزنند بلکه بهتر است بیشتر مراقب او باشند و پس از دیدن چند مورد از رفتار‌های گفته‌شده، موضوع را با روان‌پزشک در میان بگذارند.منبع: سایت شفقنا